Первое выступление

Первое выступление
Петя Чайковский родился в небольшом городке, где отец его служил директором горного завода. С пяти лет он начал учиться игре на фортепиано. Малыш был необычайно одарён и уже через год играл лучше своей учительницы. Тогда и состоялось его первое выступление…
Домашние, любительские концерты бывали в доме Чайковских три- четыре раза в году. Шестилетний Петя их любил, ждал с нетерпением, и узнавал, что день концерта близко, когда начинались репетиции. Папа, Илья Петрович, доставал из шкафа флейту и мелодичные звуки наполняли дом, а мама, Александра Андреевна, садилась за рояль и напевала что-то такое красивое и нежное, что у малыша в груди становилось тепло и хотелось плакать.
Через несколько дней приезжали два других музыканта, которых Петя уже хорошо знал: один играл на гитаре, другой на виолончели. Репетиции длились два-три часа, но малыш слушал, пока папа не прогонял его спать.
В тот морозный, декабрьский день на домашний концерт съехалось много гостей. Всё было похоже на настоящий концерт. В большой зале ровными рядами стояли стулья. Участники волновались и ждали выхода в соседних комнатах. Всё было готово, но концерт не начинали. Открыть концерт должен был хор, а он почему-то задерживался.
– Илюша, может начнём с какого-нибудь другого номера, – предложила Александра Андреевна.
– Папа, можно я поиграю, – неожиданно подошёл к отцу Петя.
– Ты? – удивился Илья Петрович.
– А что? – поддержала мама. – Пускай поиграет. Сыграй, сынок,
„Менуэт” Моцарта. Я слышала, как ты его вчера играл на уроке. Очень даже неплохо. И гостям будет не скучно.
– Ну, хорошо, – согласился папа.
Петя подошёл к роялю, с трудом взобрался на высокий стул, но долго не начинал играть.
– Играй, Петенька. Играй „Менуэт” Моцарта, – шептала мама из другой комнаты.
И Петя заиграл. Но не „Менуэт”. Мелодия что-то напоминала. Что-то знакомое и близкое. Вскоре все её узнали. Это были вариации на тему песни, которую часто пели деревенские женщины во время работы. Всем стало ясно, что пьесу сочинил сам Петя. Этот маленький шестилетний мальчик. По окончании раздались бурные аплодисменты.
Потом приехал, наконец, хор, было много других музыкальных номеров, но после концерта все говорили, в основном, об удивительном таланте маленького композитора.

Найдите в тексте ответы на вопросы и прочитайте их.

1.Где родился Петр Чайковский? Петя Чайковский родился в небольшом городке 2. Что доказывает, что мальчик был талантлив? . С пяти лет он начал учиться игре на фортепиано. Малыш был необычайно одарён и уже через год играл лучше своей учительницы. 3. Как проходили репетиции? Репетиции длились два-три часа, но малыш слушал, пока папа не прогонял его спать. 4. Что произошло в тот морозный, декабрьский день? 5. В тот морозный, декабрьский день на домашний концерт съехалось много гостей. Всё было похоже на настоящий концерт. Что предложила мама? Менуэт” Моцарта 6. Что играл Петя? Вскоре все её узнали. Это были вариации на тему песни, которую часто пели деревенские женщины во время работы.


Запишите предложения в правильной последовательности.

5Раздались бурные аплодисменты.
2. Мелодия что-то напоминала.
1.И Петя заиграл.

4..Вскоре все её узнали.

3.Это были вариации на тему песни, которую часто пели деревенские женщины во время работы.

Вместо точек впишите слова я, ты, он, вы, они, мы.

  1. ты любишь рисовать? 2. Где дети? – они учат уроки. 3. я никогда не спорю. 4. С кем ты дружишь? 5. Что ты делаешь? – я звоню Мише. 6. мы учимся в пятом классе.

Допишите окончания.

  1. Я рисую рису а никто даже спасибо не скажет 2. И с теми, с кем сегодня я во дворе дружем железную дорогу в тайге я проложила . 3. Когда ты обычно делаешь уроки? 4. Кто сегодня дежурный? 5. Кому ты сейчас звонят? 6. Дети спешат в школу.

Կենդանի օրգանիզմներին բնորոշ հատկությունները

Կենդանի օրգանիզմները,  որոնց թվին են պատկանում ինչպես բույսերը և կենդանիները, այնպես էլ՝ բակտերիաները և սնկերը շատ բազմազան են: Ավելացնենք, որ կենդանի օրգանիզմ է նաև մարդը: Բոլոր նշված կենդանի օրգանիզմներն ունեն ընդհանուր բնորոշ հատկություններ և հատկանիշներ: Բոլոր կենդանի օրգանիզմները կարող են աճել և զարգանալ:

Դրանում հեշտությամբ կարող ենք համոզվել՝ տարիների ընթացքում դիտարկելով շրջակա միջավայրի բույսերը կամ կենդանիները: Դպրոցի աշակերտները, մեր հարևանները, բարեկամները և ընկերները տարբեր տարիքի և հասակի են, գեր և նիհար: Դա ևս աճի ու զարգացման դրսևորում է:

Կենդանի օրգանիզմները սնվում են, շնչում, հեռացնում ոչ պիտանի նյութերը, շարժվում, բազմանում և վերարտադրում իրենց նմաններին:

Այս և այլ հատկություններով կամ հատկանիշներով կենդանի օրգա­նիզմները տարբերվում են բնության անկենդան մարմիններից:

Առանձնահատուկ է կենդանի օրգանիզմների կապը շրջակա միջա­վայրի հետ: Բոլոր կենդանի օրգանիզմներր գտնվում են մշտական փոխ­ազդեցության մեջ նրա հետ: Այդ կապն իրագործվում է այնքանով, որ կեն­դանի օրգանիզմը շրջակա միջավայրից ստանում է էներգիա և տարբեր նյութեր: Սրանք անհրաժեշտ են կենդանի օրգանիզմների կենսագործու­նեության համար: Կենդանի օրգանիզմներում էներգիան ձևափոխվում է, իսկ նյութերը՝ փոխակերպվում: էներգիայի մի մասը ջերմության ձևով ցրվում է միջավայր: Նյութերի փոխանակության հետևանքով առաջացած ոչ պիտանի վերջանյութերը դուրս են բերվում կենդանի օրգանիզմներից: Շրջակա միջավայրի հետ կենդանի օրգանիզմների կապն արտա­հայտվում է նաև նրանց վրա միջավայրի տարբեր պայմանների ազդե­ցության մեջ: Եվ հակառակը՝ այդ պայմաններն էլ մասամբ կենդանի օր­գանիզմների կենսագործունեության արդյունք են:

Միմյանց և շրջակա միջավայրի հետ կենդանի օրգանիզմների կապն ուսումնասիրում է էկոլոգիան (հունարեն օյկոս բառը նշանակում է տուն կամ կացարան):

Հարցեր և առաջադրանքներ

  1. Կենդանի օրգանիզմներին բնորոշ ի՞նչ ընդհանուր հատկություններ և հատկանիշներ կան: Կենդանի օրգանիզմները,  որոնց թվին են պատկանում ինչպես բույսերը և կենդանիները, այնպես էլ՝ բակտերիաները և սնկերը շատ բազմազան են: Ավելացնենք, որ կենդանի օրգանիզմ է նաև մարդը: Բոլոր նշված կենդանի օրգանիզմներն ունեն ընդհանուր բնորոշ հատկություններ և հատկանիշներ: Բոլոր կենդանի օրգանիզմները կարող են աճել և զարգանալ:
  1. Ինչո՞ւմն է շրջակա միջավայրի հետ կենդանի օրգանիզմների կապը: Առանձնահատուկ է կենդանի օրգանիզմների կապը շրջակա միջա­վայրի հետ: Բոլոր կենդանի օրգանիզմներր գտնվում են մշտական փոխ­ազդեցության մեջ նրա հետ: :
  2. Ի՞նչ է էկոլոգիան: Միմյանց և շրջակա միջավայրի հետ կենդանի օրգանիզմների կապն ուսումնասիրում է էկոլոգիան
  3. Կարո՞ղ եք առաջարկել բույսերի կամ կենդանիների վրա միջա­վայրի պայմանների ազդեցության օրինակներ:

Արտաշեսյան արքայատոհմ

Արտաշեսյան արքայատոհմը գահակալել է մ. թ. ա. 189 – մ. թ. 1 թթ-ին: Նրանց օրոք Մեծ Հայքի թագավորությունը հասել է իր հզորության գագաթնակետին: Արքայատոհմը կոչվել է հարստության հիմնադիր արքա Արտաշես Ա-ի (մ. թ. ա. 189 թ. – մոտ160 թ.) անունով:

Հարստության հիմնումը,Արտաշես Ա արքան.

Արտաշեսյանների թագավորություն, մ․թ․ա․ 189- մ․թ․ 1 թվականներին գոյություն ունեցած թագավորություն է, որի հիմնադիրը Արտաշես Ա Բարեպաշտն է։ Թագավորությունն իր հինադրման սկզբնական շրջանում ունեցել է նվազագույնը 250 հազար կմ2 տարածք, իսկ հզորության գագաթնակետի՝ Տիգրան Մեծի ազդեցության ոլորտը ընդգրկել է շուրջ 3 մլն կմ2 տարածք։ Թագավորության մայրաքաղաքն ի սկզբանե եղել է Երվանդ Դ Վերջինի կողմից կառուցված Երվանդաշատը, ապա Արտաշես Ա-ի կողմից կառուցված է Արտաշատ քաղաքը։ Հետագայում, երբ ստեղծվեց Տիգրան Մեծի աշխարհակալությունը ՝ Արտաշատը ընկավ պետության ծայր հյուսիսում, և Տիգրան Մեծը Աղձնիքում հիմնադրեց Տիգրանակերտը։

Արտաշեսյան թագավորության դրոշը
Արտաշեսյանների զինանշան

Արտաշես Ա Բարեպաշտ (Ք. ա. 189-160 թթ.)Հայոց թագավոր մ.թ.ա. 189 թվականից։ Զարեհի որդին, Երվանդունի տոհմից։ Արտաշես Ա սելևկյան բանակում նախապես եղել է բարձրաստիճան զինվորական։ Սելևկյան թագավոր Անտիոքոս III Մեծը, Երվնդունիներից նվաճելով Հայաստանի զգալի մասը, մ.թ.ա. շուրջ 200 թվականին նրա կառավարիչ է կարգել Արտաշես Ա–ին: Մագնեսիայի ճակտամարտում Հռոմից Անտիոքոս III–ի կրած պարտությունից հետո, Արտաշես Ա անկախ է հռչակել Հայաստանը և հիմնել նոր արքայատոհմ, որն իր հիմնադրի անունով պատմագրության մեջ կոչվում է Արտաշեսյան:

Արտաշես Ա Բարեպաշտ

Արտաշեսի վերափոխիչ գործունեության մեջ կարևոր տեղ է գրավում Արտաշատ մայրաքաղաքի հիմնադրումը։ Արևելքում տարածված սովորույթ էր, որ նոր արքայատոհմի հիմնադիրը, գահ բարձրանալով, նոր մայրաքաղաք էր կառուցում։ Արտաշատը կառուցում է մոտ Ք.ա. 185 թվականին Արարատյան դաշտում՝ Երասխ և Մեծամոր գետերի ջրկիցում։ Քաղաքի անառիկ դիրքը նկատի ունենալով՝ հունահռոմեական պատմիչներն այն անվանել են «Հայկական Կարթագեն»: Արտաշեսը կառուցել է նաև այլ քաղաքներ Զարեհավան, Զարիշատ և այլն։ Վերջիններս անվանվել են ի պատիվ Արտաշեսի հոր՝ Զարեհի։

Տիգրան 2 Մեծ.

Տիգրան Բ Արտաշեսյան, առավել հայտնի է որպես Տիգրան Մեծ,Մեծ Հայքի թագավորության արքա Արտաշեսյանների հարստությունից,որը կառավարել է մ․թ․ա․ 95 թվականից մինչև իր մահը՝ մ․թ․ա․ 55 թվականը։ Մ.թ.ա. 115-ին անժառանգ Արտավազդ Ա-ն, որը կարճատև պատերազմում պարտվել էր պարթևաց գահակալին, ստիպված է լինում եղբորորդուն՝ Տիգրանին, որպես պատանդ հանձնել հակառակորդի արքունիքին։ Վերջինս պատանդությունից վերադառնում է միայն մ․թ․ա․ 95 թվականին՝ հոր՝ Տիրան կամ Տիգրան Ա արքայի մահվամբ պայմանավորված։ Պատանդությունից ազատվելու դիմաց հայոց աշխարհաժողովը ստիպված է լինում Միհրդատ Բ-ին զիջել Մեծ Հայքի հարավ-արևելքում գտնվող «Յոթանասուն հովիտներ» կոչված տարածքը։

Տիգրան 2 Մեծ

Реклама

Տիգրան Մեծի օրոք Մեծ Հայքի թագավորությունը հասնում է իր հզորության գագաթնակետին։ Պարտության մատնելով Պարթևական թագավորությանը և ստանալով Սելևկյան գահը՝ Հայքը կարճ ժամանակով դառնում է  Առաջավոր Ասիայի հզորագույն պետությունը. Տիգրան Մեծի տերությունը տարածվում էր Կասպից ծովից մինչև  Միջերկրական ծով, Կովկասյան լեռներից մինչև Միջագետքի  անապատները։ 

Տիգրան 2 Մեծ օրոք

Արտաշատի պայմանագիր.

Արտաշատի պայմանագիր, կնքվել է հռոմեական զորավար Գնեոս Պոմպեոսի և հայոց արքա Տիգրան Մեծի միջև։ Արտաշատի պայմանագրով ավարտվել են մ.թ.ա. 60-ական թվականների հայ-հռոմեական պատերազմները։ Մ.թ.ա. 66 թվականին Հայաստանը եղել է ներքին ու արտաքին անբարենպաստ պայմաններում։ Պոմպեոսից պարտվելով՝ Պոնտոսի Միհրդատ VI Եվպատոր թագավորը փորձել է դավադրությամբ հայկական գահին բազմեցնել Տիգրան Բ Մեծի որդիներից մեկին, որ ծնվել էր իր դուստր Կլեոպատրայից՝ հուսալով օգտագործել Հայաստանի ուժերը Հռոմի դեմ նոր արշավանքի համար։ Նրա երկու թոռնորդիները դավադրության անհաջող փորձից հետո սպանվել են, երրորդը՝ Տիգրան Կրտսերը, գործակցել է Պարթևաց Հրահատ III թագավորի հետ, կնության առել նրա դստերը և պարթևական ուժերով հարձակվել Հայաստանի վրա։ Չնայած նա պարտվել է Տիգրան Բ Մեծից և մոր՝ Կլեոպատրայի հետ փախել նախ պապի՝ Միհրդատ VI-ի, ապա Պոմպեոսի մոտ, սակայն Հայաստանում չի վերացել ներքին երկպառակությունների սպառնալիքը։ Հայաստանի վրա միաժամանակ հարձակվել են Հռոմը և Պարթևստանը։ Այս իրավիճակում Տիգրան Բ գերադասում է բանակցել Պոմպեոսի հետ։ Ուժերը պահպանելու և Արևելքում Հռոմի նվաճումները ծավալելու նպատակով Պոմպեոսը հաճությամբ ընդունել է Տիգրանի հաշտության առաջարկը։ Ըստ հաշտության պայմանների, Տիգրանը հրաժարվել է արտաքին նվաճումներից՝ Ասորիքից, Արևելյան Կիլիկիայից, Փյունիկիայից, Կապադովկիայից։ Ծոփքն ու Կորդուքը տրվել են Տիգրան Կրտսերին, որը հոր մահից հետո ժառանգելու էր նրա գահը։ Հայաստանը Հռոմին վճարել է 6000 տաղանդ ռազմատուգանք։ Հայաստանը ճանաչվել է իբրև Հռոմի բարեկամ և դաշնակից։ Այնուհետև Պոմպեոսն աշխատել է թուլացնել պարթևական պետությունը և վանել հայկական գահից Հրահատ III-ի բարեկամ Տիգրան Կրտսերին։ Շուտով Տիգրան Կրտսերը Պոմպեոսի դեմ ընդվզելու, նրան անարգելու մեղադրանքով ձերբակալվել է և ուղարկվել Հռոմ։ Տիգրան Բ Մեծը կրկին Մեծ Հայքին է միացել Ծոփքն ու Կորդուքը։ Թեև հաշտության պայմանները եղել են ծանր, Հայաստանը չի դարձել Հռոմին վասալ պետություն, չի խախտվել նրա ամբողջականությունը։

Արտաշես Ա, մ. թ. ա. 189- մ. թ. ա. 160

Արտավազդ Ա, մ. թ. ա. 160 – մ. թ. ա. 115

Տիգրան Ա, մ. թ. ա. 115 –  մ. թ. ա. 95

Տիգրան Բ, մ. թ. ա. 95- մ. թ. ա. 55

Արտավազդ Բ, մ. թ. ա. 55- մ. թ. ա. 34

Արտաշես Բ, մ. թ. ա. 30- մ. թ. ա. 20

Տիգրան Գ, մ. թ. ա. 20- մ. թ. ա. 8

Տիգրան Դ և Էրատո, մ. թ. ա. 8- մ. թ. ա. 1

https://youtube.com/watch?v=5v7UwtJZeK8%3Fversion%3D3%26rel%3D1%26showsearch%3D0%26showinfo%3D1%26iv_load_policy%3D1%26fs%3D1%26hl%3Dru%26autohide%3D2%26wmode%3Dtransparent

Հարցեր և առաջադրանքներ

  • Ո՞ր թվականներին է հիմնադրվել Արտաշեսյան արքայատոհմը։ Արտաշես Ա Բարեպաշտ (Ք. ա. 189-160 թթ.)Հայոց թագավոր մ.թ.ա. 189 թվականից։ Զարեհի որդին, Երվանդունի տոհմից։ Արտաշես Ա սելևկյան բանակում նախապես եղել է բարձրաստիճան զինվորական։ Սելևկյան թագավոր Անտիոքոս III Մեծը, Երվնդունիներից նվաճելով Հայաստանի զգալի մասը, մ.թ.ա. շուրջ 200 թվականին նրա կառավարիչ է կարգել Արտաշես Ա–ին:
  • Ո՞վ էր Արտաշեսյան արքայատոհմի առաջին արքան և ո՞ր թվականներին է թագավորել։ Արտաշես 1-ինը։
  • Ո՞ր թագավորի օրոք Մեծ Հայքի պետությունը հասավ իր հզորացման գագաթնակետին։ Տիգրան մեծը
  • Ո՞ր թվականներին է թագվորել Տիգրան Բ Մեծը։ Տիգրան Բ, մ. թ. ա. 95- մ. թ. ա. 55
  • Համացանցի օգնությամբ այլ տեղեկություններ հավաքիր Տիգրան Բ Մեծի մասին։
  • Իր ազատության դիմաց նա պարթև Միհրդատ Բ Արշակունուն (մ. թ. ա. 123–87թթ.) զիջել է «Յոթանասուն հովիտներ» կոչված տարածքը Մեծ Հայքի հարավ-արևելքում: 
  • Տիգրանն իր գահակալության երկրորդ տարում Մեծ Հայքին է միացրել Ծոփքի թագավորությունը և դուրս եկել Եփրատի ափերը: Մ. թ. ա. 94թ.Արտաշատում կնքել է հայ-պոնտական դաշինքը: Պոնտոսի թագավոր Միհրդատ VI Եվպատորն այդ առթիվ իր դուստր Կլեոպատրային կնության է տվել Տիգրանին: Հավատարիմ այդ դաշնագրին՝ մ. թ. ա. 93–91թթ. Հայոց արքան վճռականորեն պայքարել է Կապադովկիայում հռոմեական տիրապետության հաստատման դեմ:

Do you know?

Bear

Bears are found on the continents of North America, South America, and Eurasia. Common characteristics of modern bears include large bodies with stocky legs, long snouts, small rounded ears, shaggy hair, plantigrade paws with five nonretractile claws, and short tails.

Fly

Flies have a mobile head, with a pair of large compound eyes, and mouthparts designed for piercing and sucking (mosquitoes, black flies and robber flies), or for lapping and sucking in the other groups. Their wing arrangement gives them great maneuverability in flight, and claws and pads on their feet enable them to cling to smooth surfaces. 

moose

Hunting shaped the relationship between moose and humans, both in Eurasia and North America. Prior to the colonial era (around 1600-1700 CE), moose were one of many valuable sources of sustenance for certain tribal groups and First Nations. Hunting and habitat loss have reduced the moose’s range; this fragmentation has led to sightings of “urban moose” in some areas.

beaver

Beavers (genus Castor) are large, semiaquatic rodents of the Northern Hemisphere. There are two existing species: the North American beaver (Castor canadensis) and the Eurasian beaver (C. fiber). Beavers are the second-largest living rodents, after capybaras, weighing up to 50 kg (110 lb). They have stout bodies with large heads, long chisel-like incisors, brown or gray fur, hand-like front feet, webbed back feet, and tails that are flat and scaly. The two species differ in skull and tail shape and fur color. Beavers can be found in a number of freshwater habitats, such as rivers, streams, lakes and ponds. They are herbivorous, consuming tree bark, aquatic plants, grasses and sedges.

How Fly saved the river

How Fly saved the river

There was once a river so beautiful that all the animals came to drink from it. One day a giant moose came to this river.

“He’s so big!” cried out a beaver named Barney.

“Even bigger than Big Bear,” added Betty, another beaver.

“He sure is thirsty,” noticed Marty, a muskrat/ մշկառնետ/.

“He’s drinking so much that the river is going down!” yelled Mary, another muskrat.

The animals grew worried.

“Our beaver dams will be destroyed,” warned Barney.

“And we’ll have no water to drink,” said Mary.

Big Bear, who had been listening to the whole time said, “Let’s meet tonight and plan how to get rid of this pest.“

“Count me in!” added Fly.

All the animals laughed at Fly. How was such a tiny creature going to help?

As the sky grew dark, Fly joined the others on the riverbank.

“So, what’s the plan?” he asked.

Barney started by saying, “I will gnaw on that moose’s legs until he runs away.“

“But he’ll kick you with his big strong hooves!”, warned Betty.

“Oh,” said Barney. “I didn’t think of that.”

“We need another plan,” both muskrats said at the same time.

“I am the strongest,” said Big Bear. “I’ll fight that moose.”

“But the moose is twice your size!” said Fly.

The beavers and muskrats all said to Fly, “Be quiet. You are the weakest of all.”

The next morning, Bear was worried. Was Fly right? Was the moose truly twice his size?

“Bear hurry!” said the muskrats.

But Big Bear did not move.

“I’m… I’m… scared,” he replied.

“Maybe we should try my plan,” Fly admitted. But all the other animals just laughed at Fly.

So, Fly flew onto the moose’s back. Holding on tightly, he bit the moose as hard as he could.

“Ouch!” cried the moose.

Fly flew up and bit the moose’s ear.

“Stop it!” the moose yelled.

“I’ll never stop,” said Fly, as he flew around and bit the moose on its leg.

The moose was unable to stop Fly, so he turned and ran. The animals never saw him again.

That night, the beavers made fish stew. The muskrats danced a special dance in honour of Fly.

“Hooray for Fly!” they all sang.

“You see,” began Fly, “even the weakest animal can beat the strongest if he uses his brain.”

  • Տեքստի ընդգծված նախադասությունները դարձրու հարցական և ժխտական: The moose was unable to stop Fly-Was the moose unable to stop fly? The animals never saw him again
  • Դուրս գրիր անանոթ բառերը։ notice-նկատել, Fly-ճանճ, strongest-ամենաուժեղ, honour-պատիվ

  • Տեքստից դուրս գրիր ածականները` beautiful
  • Տեքստից դուրս գրիր մակբայերը՝ beautifuly
  • Ին՞չ կենդանիներ կան տեքստում, դուրս գրիր, ին՞չ հետաքրքիր փաստեր գիտես կենդանիների մասին, համացանցից դուրս հանիր և պատրաստիր նյութ հետևյալ վերնագրերով՝ <<Do you know?>> կամ <<It is intersting to know>>
  • Ընտրիր ճիշտ տարբերակը
  1. Why didn’t the other animals think Fly’s plan would work?
    a) Bear was too scared.
    b) Fly was too small.
    c) The moose was too fast.
    d) Fly had a broken wing.
    2) What problem was the moose causing?
    a) He was destroying the animals’ homes.
    b) He was being mean to the animals.
    c) He was drinking too much water.
    d) He was eating all their food.
    3) Which line from the story shows that Fly is determined (strong-minded)?
    a) “I’ll never stop.”
    b) “Hooray for Fly!”
    c) “But the moose is twice your size!
    d) “So, what’s the plan?”
    4) Fly is the smallest animal in the story. In what way is he the strongest? Explain
    your answer. The fly was very smart and helped the animals to fight with the moose and save the river.
    5) What was the moose doing that made the animals call him a pest? The moose was drinking too much water.
    6. How Fly Saved the River The fly bit the moose so it ran away and never came back.
  • Տեղադրիր a, an, some,  any
  1. Please get some bread from the baker’s.

a)any

b) a

c) an

d) some

2. We need some money to buy a present  for mother’s Birthday.

a) any

b) a

c) an

d) some

Dad, there are some letters for you.

a) any

b) a

c) an

d) some

4. There aren’t any books on the shelf.

a) any

b) a

c) an

d) some

5. It is an elephant.

a) any

b) a

c) an

d) some

6. Thanks a lot. Can I have some water first?

a) any

b) a

c) an

d) some

7. It is a very interesting story about animals.

a) any

b) a

c) an

d) some

  • Կարդա հետևյալ տեղեկությունները կենդանիների մասին և ընտրիր, թե յուրաքանչյուր հատվածը որ կենդանու մասին է՝ cat, dog, hamster, lizard, fish, parrot
  1. It is a good friend. Takes it out for walks every day. Feed it meat and give it water to drink.

It is dog

2.  It needs an aquarium to swim. Change the water and clean the quarium regulary. Feed your pet special food once a day.

It is a fish

3. It needs a warm house. It needs rocks and plants to climb on. Feed it insects, spiders, mice or rats and give it water to drink.

It is a lizard

4. It is very friendly and likes to play outside. It sleeps a lot and needs a quiet and warm place to rest. Feed it special biscuits, meat or fish and water to drink.

It is a cat

5. It needs a cage where it can run around and a box to sleep in. Feed your pet seeds, nuts, fruit and vegetables and give water to drink.

It is a hamster

6. It needs a big cage. Don’t forget to clean the cage. Pet your pet fly outside the cage regularly. Feed your pet seeds and give water to drink

.It is a parott

Adjective /Ածականներ/& Adverb Մակբայեր/

Ածականները գործածում ենք գոյականների և դերանունների հետ․ Ածականները գրում ենք գոյականներից կամ դերանուններից առաջ։

  • I have a black cat.
  • He dropped the hot plate.

Մակբայները գործածում ենք բայերի հետ, նկարագրում ենք բայերին՝

  • She sang loudly.
  • He speaks slowly.

Մակբայը կազմվում է ածականին ավելացնելով –ly- մասնիկը՝

Bad-badly, sad-sadly

Մակբայների համեմատական և գերադրական աստիճանները կազմում ենք օգտագործելով more և most

  • She sang more loudly than her friend.
  • She sang most loudly in the class.

Օրինակներ՝

  • Careful զգույշ (ածական): He is always careful.
  • Carefully (մակբայ): She put the glasses down carefully.
  • Quiet հանգիստ(ածական): This is a quiet room.
  • Quietly (մակբայ): She spoke quietly.
  • Bad վատ (ածական): This coffee is bad!
  • Badly (մակբայ): He sings badly!

Եթե ածականը վերջանում է  ‘y’, ապա ‘y’ դառնում է ‘i’ and այնուհետ ավելացնում ենք  ‘ly’. Եթե ածականը վերջանում է ‘le’, ‘e’ սզվում է, և ավելանում է ‘y’.

  • Happy ուրախ (ածական): She looks very happy.
  • Happily մակբայ): He sang happily.
  • Gentle նուրբ (ածական): It’s a gentle cat.
  • Gently (մակբայ): He stroked the cat gently.

Կան բացառություններ՝

  • Fast արագ (ածական): That’s a fast car.
  • Fast (մակբայ): She walks fast.
  • Early շուտ (adjective- ածական): She was early for the meeting.
  • Early (adverb-մակբայ): He arrived early.
  • Late ուշ (adjective): He is always late!
  • Late (adverb): He got up late this morning (‘lately’ is also an adverb but means ‘recently’).
  • Good լավ (adjective): That is a good book.
  • Well (adverb): She did well on the exam (‘well’ can also be an adjective; see below).
  • Hard դժվար (adjective): Maths is hard!
  • Hard (adverb): She tried hard (‘hardly’ is also an adverb, but means ‘almost none’; see below).

Կարդա և համեմատիր՝

She is a slow reader.            She reads slowly.

He is a quick runner.          He runs quickly.

She is a bad cook.                   She cooks badly.

He is a good footballer.       He plays football well.

Լրացրեք some or any վարժ: 1վարժ: 2

Լրացրեք ածական/ adjective/ կամ մակբայ/ adverb/` վարժ: 1, վարժ: 2

Մայրենի 26․04․2024

  1. Մտածի՛ր մայրենիի ֆլեշմոբի մեկ-երկու հետաքրքիր առաջադրանք։ Ստեղծածդ առաջադրանքները տեղադրի՛ր բլոգում։ Լավագույն առաջադրանքները կտեղադրվեն մայրենիի մայիսյան ֆլեշմոբում։
  2. Հանգստյան օրերին դիտի՛ր «Փոքրիկ իշխանը» մուլտֆիլմը։ Ֆիլմը դիտելուց հետո բլոգումդ գրիր, թե ինչ սովորեցրեց քեզ այս պատմվածքը։ Պատմվածքը ինձ սովորեցրեց, որ եթե դու ունես երազանք պետք է ձգտել իրականացնել այն։

Մի գարնան առավոտ․․․

Մի գարնան առավոտ ես արթնացա և գնացի անտառ զբոսնելու։ Ես անցա մի գետի մոտով և մտածեցի, իսկ ինչ կլինի եթե ես ուղեվորվեմ դեպի անտառի խորքը, և ես գնացի դեպի խորքը հույսով, որ կկարողանամ գտնել արջերի աղվեսների և այլ կենդանիների։ Մի քիչ մտածելուց հետո ես մտա անտառի խորքը։ Անտառում շատ գեղեցիկ էր։ Ծտերը ծլվլում էին շատ հանգիստ էր և ես արդեն ուզում էի ուղեվորվել դեպի տուն երբ լսեցի մի ոռնոց, դա գայլ էր ես մի վարկյան վախեցա, բայց վերջը գնացի գայլի մոտ տեսնելու թե ինչ է եղել։ Ես տեսա թե, ոնց է տանջվում գայլը հույսով դուրս գալ թակարդից։ Ես դանդաղ մոտեցա գայլին և փորձեցի հանել թակարդը նրա ոտքից, բայց նա չթողեց այդ անել և կրկին սկեց գոռալ։ Ես կամաց հանեցի թակարդը և նա սկսեց ինձ վստահել։ Գայլը ազատվեց մոտեցավ ինձ լզոտեց իմ ոտքերը և գնաց, իսկ ես լավ տրամադրությամբ հետ գնացի տուն պատմելու այս պատմությունը մայրիկիս։

Մթնոլորտի պահպանությունը և մարդու առողջությունը

Մթնոլորտի դերն ու նշանակությունը մարդու կյանքում և ընդհանրապես Երկիր մոլորակի համար անգնահատելի են: Մթնոլորտը մեր մոլորակը պաշտպանում է հսկա երկնաքարերից և Արեգակից Երկիր ներխուժող ուլտրամանուշակագույն ճառագայթումից: Մթնոլորտի շնորհիվ է, որ տեղի է ունենում ջրի շրջապտույտը: Առանձնակի կարևոր է մթնոլորտի դերը մարդու կյանքում: Առանց օդի մարդը կարող է ապրել ընդամենը րոպեներ:
Ուստի մոլորակի յուրաքանչյուր բնակչի պարտքն է պահպանելու ա­նաղարտ պահելու մթնոլորտը, որպեսզի Երկրի վրա կյանքը շարունակվի: Մթնոլորտի աղտոտումը կատարվում է երկու ճանապարհով՝ բնական և մարդածին:

Բնական աղտոտման աղբյուրներն են հրաբուխները, փոշեհողմը, ան­տառների հրդեհը և այլ բնական երևույթները: Մարդածին աղտոտման աղբյուրներն են արդյունաբերությունը, գյուղատնտեսությունը և տրանսպորտը:
Մթնոլորտի աղտոտման ամենամեծ բաժինը պատկանում է տրանս­պորտին, մասնավորապես՝ ավտոմոբիլայինին, որն արտանետում է մեծ քանակությամբ ածխաթթու գազ:
Մթնոլորտի աղտոտման մյուս խոշոր աղբյուրն արդյունաբերությունն է, մասնավորապես՝ քիմիականը, վառելիքայինը, մետաղաձուլությունը և այլն: Մթնոլորտն աղտոտվում է նաև գյուղատնտեսության մեջ օգտագործ­վող թունաքիմիկատներով, օրգանական նյութերի այրումից առաջացած գազերով:
Այդ ամենի հետևանքով օդում նվազում է թթվածնի քանակությունը, ա­վելանում է ածխաթթու գազի քանակը, ինչը նպաստում է օդի տաքացմանը և կլիմայի փոփոխությանը: Արտանետված գազերը քայքայում են նաև օ­զոնի շերտը, որը պաշտպանում է օրգանական աշխարհն ուլտրամանու­շակագույն ճառագայթումից:
Հետևաբար՝ այսօր առանձնապես հրատապ է մթնոլորտի պահպա­նության խնդիրը:
Մթնոլորտի անաղարտության պահպանման հիմնական ուղին չաղ­տոտելն է:
Անհրաժեշտ է էներգիայի ավանդական աղբյուրների օգտագործումից աստիճանաբար անցնել Արեգակի, քամու էներգիայի օգտագործմանը, ո­րոնք չեն աղտոտում մթնոլորտը:
Քանի որ ավտոմոբիլային տրանսպորտը մթնոլորտի ամենամեծ աղ­տոտողն է, ուստի այսօր հսկայական աշխատանքներ են կատարվում ավ­տոմեքենաների շարժիչների տեխնիկական կառուցվածքը բարելավելու ուղ­ղությամբ: Դրա շնորհիվ կնվազի թունավոր արտանետումների քանակը: Մթնոլորտի մաքրության պահպանման գործում անփոխարինելի դեր են կատարում անտառները, բնակավայրերի կանաչ գոտիները, զբոսայգիները, պուրակները: Ուստի անհրաժեշտ է ոչ միայն դրանք պահպանել, այլև՝ աստիճանաբար ընդարձակել: Անտառները ոչ միայն օդը հարստաց­նում են թթվածնով, այլև՝ իրենց սաղարթով կլանում են փոշու, մրի և այլ նյութերի մասնիկները:
Մթնոլորտ արտանետվող զանազան թունավոր գազերը, ծուխը, փոշին, մուրը և այլ նյութեր վտանգավոր են մարդկանց առողջության համար: Դրանք կարող են թափանցել մարդու շնչառական օրգանները և նույնիսկ քաղցկեղի պատճառ դառնալ: Այդ նյութերն առաջացնում են նաև մաշկային հիվանդու­թյուններ, վնասում նյարդային համակարգը:
Խոշոր քաղաքներում բնակչության առողջությունն ավելի է վտանգ­ված, որովհետև մթնոլորտն այդտեղ ավելի շատ է աղտոտված ավտոտ­րանսպորտի արտանետումներով:
Մթնոլորտի անաղարտության պահպանումն առաջին հերթին ամբողջ բնության և ամենագլխավորը, մարդու առողջության գրավականն է:

Հարցեր և առաջադրանքներ

  1. Ի՞նչ նշանակություն ունի մթնոլորտը Երկրի համար: Մթնոլորտի դերն ու նշանակությունը մարդու կյանքում և ընդհանրապես Երկիր մոլորակի համար անգնահատելի են: Մթնոլորտը մեր մոլորակը պաշտպանում է հսկա երկնաքարերից և Արեգակից Երկիր ներխուժող ուլտրամանուշակագույն ճառագայթումից: Մթնոլորտի շնորհիվ է, որ տեղի է ունենում ջրի շրջապտույտը: Առանձնակի կարևոր է մթնոլորտի դերը մարդու կյանքում: Առանց օդի մարդը կարող է ապրել ընդամենը րոպեներ:
    Ուստի մոլորակի յուրաքանչյուր բնակչի պարտքն է պահպանելու ա­նաղարտ պահելու մթնոլորտը, որպեսզի Երկրի վրա կյանքը շարունակվի: Մթնոլորտի աղտոտումը կատարվում է երկու ճանապարհով՝ բնական և մարդածին:
  2. Որո՞նք են մթնոլորտն աղտոտող հիմնական աղբյուրները: Բնական աղտոտման աղբյուրներն են հրաբուխները, փոշեհողմը, ան­տառների հրդեհը և այլ բնական երևույթները: Մարդածին աղտոտման աղբյուրներն են արդյունաբերությունը, գյուղատնտեսությունը և տրանսպորտը:
  3. Ի՞նչ նյութերով է աղտոտված մթնոլորտը: Մթնոլորտի աղտոտման ամենամեծ բաժինը պատկանում է տրանս­պորտին, մասնավորապես՝ ավտոմոբիլայինին, որն արտանետում է մեծ քանակությամբ ածխաթթու գազ:
  4. Մթնոլորտի անաղարտության պահպանման ի՞նչ ուղիներ գիտեք: Մթնոլորտի անաղարտության պահպանման հիմնական ուղին չաղ­տոտելն է:
    Անհրաժեշտ է էներգիայի ավանդական աղբյուրների օգտագործումից աստիճանաբար անցնել Արեգակի, քամու էներգիայի օգտագործմանը, ո­րոնք չեն աղտոտում մթնոլորտը:
  5. Աղտոտված մթնոլորտն ի՞նչ հիվանդություններ կարող է առաջացնել։

Քանի որ ավտոմոբիլային տրանսպորտը մթնոլորտի ամենամեծ աղ­տոտողն է, ուստի այսօր հսկայական աշխատանքներ են կատարվում ավ­տոմեքենաների շարժիչների տեխնիկական կառուցվածքը բարելավելու ուղ­ղությամբ:

  1. Ձեր բնակավայրում մթնոլորտն աղտոտող ի՞նչ աղբյուրներ գիտեք:

Խոշոր քաղաքներում բնակչության առողջությունն ավելի է վտանգ­ված, որովհետև մթնոլորտն այդտեղ ավելի շատ է աղտոտված ավտոտ­րանսպորտի արտանետումներով:
Մթնոլորտի անաղարտության պահպանումն առաջին հերթին ամբողջ բնության և ամենագլխավորը, մարդու առողջության գրավականն է:

Մայր այծը

Կարդա՛ Վախթանք Անանյանի պատմվածքներից մեկը։ Հիշեցնեմ, որ «Թուխիկը» պատմվածքն արդեն կարդացել ենք։

Ընտրածդ պատմվածքը տեղադրի՛ր բլոգումդ, գրի՛ր, թե պատմվածքն ինչի մասին է և ինչ սովորեցրեց։ Պատմվածքը ինձ սովորեցրեց, որ պետք է լինել միշտ բարեխիղճ։

Քյարքի լեռան դիմաց  մի ժայռապատ լեռնագոտի կա։ Նրա գլուխը տափակ է ու սիզավետ։

Աշնան կանաչով պատած տափարակով ես առաջ սողացի, հասա ժայռի պռնկին ու ցած նայեցի։ Ներքևում ծնկահար խոտի մեջ նստոտած՝ որոճում էին վեց-յոթ քարայծ։ Նրանք այնպես հանգիստ ու անմեղ էին, գողտրիկ գլուխները նրբագեղ վզերի վրա վեհորեն պահած, որ հիացած նայում և ափսոսում էի կրակել։ Բայց ողջ օրը՝ սկսած լուսադեմից՝ ես շրջել էի այդ լեռներում, հոգնել էի ծայր աստիճան և անուղղելի սխալ գործած կլինեի, եթե ենթարկվեի իմ զգացմունքներին և բաց թողնեի այդքան հաջող որսը։

Եվ ես խլացնելով իմ մեջ խղճի ձայնը՝ կրակեցի խմբից քիչ հեռու նստած մի այծի վրա։

Որոտից սարսափահար՝ կենդանիները վեր թռան ու  սուրացին ժայռերի երկայնքով։ Այն այծը, որի վրա կրակել էի, նայեց ինձ չգիտեմ ինչ հայացքով,- հեռու էր, նրա աչքերի արտահայտությունը որոշել չէր կարող,-և փոխանակ փախչելու իր ընկերների հետևից, գողտրիկ ոստյուններով վազեց դեպի ինձ և կանգ առավ ժայռի ստորոտում, ինձնից ընդամենը տասնհինգ քայլ ցած։ Այս անգամ ես որսացի նրա որոնող հայացքը, որ լի էր տագնապով ու սարսափով։ Ուղիղ հրացանիս փողի դիմաց կանգնել է նա դողդողացող  մկաններով, տեսնում է ինձ՝ իրեն մահ բերողին, բայց չի փախչում․ նրա հայցքը տենդագին փնտրում է մեկին։

Մինչ ես նշան էի բռնել իմ զոհի կրծքին և մատս սեղմում էր հրացանի ձգանը, այդ «մեկը», որին նա փնտրում էր տենդագին և որի համար նա այնպես անվախ վազում էր դեպի մահաբեր զենքը, այդ «մեկը»  հանկարծ դուրս թռավ ոտքիս տակից՝ ժայռի խոռոչից, ուր թաքնվել էր, ոստոստալով հասավ իրեն փնտրողին ու մտավ նրա վզի տակ։

Ուլն է ․․․

Ես լայն ժպտացի և հրացանս ետ քաշեցի։ Այդ սրտաշարժ տեսարանի առաջ անմիջապես հանգավ որսորդական կիրքն իմ մեջ։ Եվ երբ, հաջորդ վայրկյանին, մայր և ուլ իրար գտած՝ միասին սլանում էին փախած հոտի հետևից, ես հրացանս օդում ճոճելով ճանապարհ էի դնում նրանց ու ցնծագին բացականչություններով թնդացնում ժայռերը։

Այդ պահին իմ դիմացի լեռան ծերպերում թնդյուններ լսվեցին, և ականջիս հասավ ընկերոջս ուրախ կանչը․

-Խփել ե˜մ, արի տանե˜նք, արի օգնի˜ր․․․

Եվ նա սկսեց ինքն իրեն երգել ու սուլել։ Ուրախ էր։ Ուրախ էր, որ այծ էր սպանել։ Ես նույնպես ուրախ էի։ Բայց ուրախ էի, որ չէ՛ի սպանել, որ չորբացավ այն սիրուն ուլիկը․․․

Հնարագետ ջուլհակը

Ղ․ Աղայանի «Հնարագետ ջուլհակը» պատմվածքը դերերով պատմե՛լ սովորիր:

Կատարի՛ր պատմվածքի տակ գտնվող  բոլոր առաջադրանքները:

  1. Գրի՛ր կապույտ գրված բառերի հոմանիշները:

լուռ ու մունջ-սուս ու փուս, Դատարկ -Փուչ, միմյանց-Իրար փարատել-բուժել, տարօրինակ -անսովոր, ջուլհակ-կտավագործ, ճախարակ-ծիծեռնիկ հանճար-քանքար, համբավ-տեղեկություն, անհամար -անհաշիվ 

  1. Բացատրի՛ր նարնջագույնով գրված նախադասությունները, արտահայտությունները:  լուն ուղտ շինել-Չափազանցնել,
  2. Հնարագիտություն, թագավոր, կտավ, հարցմունք, կախարդական, անմահական, գլուխ, արհեստասեր բառերը բաղադրիչների բաժանի՛ր, որոշի՛ր կազմությունը (պարզ, բարդ, ածանցավոր, բարդ ածանցավոր): Հնարագիտությունբարդ ածանցավոր թագավորբարդ ածանցավոր կտավ-պարզ բառ, հարցմունք-բարդ բառ կախարդականբարդ ածանցավոր անմահականբարդ արհեստասերբարդ ածանցավոր 
  3. Պատմվածքից դո՛ւրս գրիր 5  անձ ցույց տվող, 5 իր ցույց տվող գոյականներ: Պատմվածքից փորձիր գտնել և դուրս գրել հատուկ գոյականը:
  4. Բնութագրի՛ր դերվիշին, ջուլհակին: Դերվիշը շատ խելացի մարդ էր, իսկ ջուլհակը շատ կենտրոնացած էր իր գործի վրա
  5. Ի՞նչ սովորեցրեց  քեզ պատմվածքը:  Բանավոր ներկայացրո՛ւ: